Bir saniyeliğine durun, ve çevrenizdeki sigara bağımlılarını düşünün. Kim onlar? Neden sigara içiyorlar? Yıllarca bize sigaranın leş, pis, eğitimsiz, para israfı bir şey olduğu söylenmedi mi, ve sigara hep bunu çağrıştırmadı mı? Ama sigara içenler rezil insanlar değil gibi. Dave Chapelle, Barack Obama, Joaquin Phoenix, Christopher Hitchens, David Lynch, Jeremy Clarkson, Woody Allen, Rahmetli başkan Kennedy, Jean Paul Sartre, James Dean, J. Robert Oppenheimer… hepsi bu profilden çok uzakta, son derece zeki ve hatta kimisi dahi seviyesinde insanlar. Tütün bağımlılığını diğer tüm bağımlılıktan ayrı tutan ve eşsiz bir hâle getiren şey ne? Çoğu kişinin tartışmak istemediği bir soru: Neden zeki insanlar sigara içiyor?
Amerikan genç yetişkinleri Just Say No ve One Puff is Too Much gibi sloganlarla yetiştiler. Ama sigara içen herkes bilir ki tek bir duman alan kimse sigara bağımlısı olmaz, hatta daha da tiksinir. Eğer öyleyse, neden 30 falan gibi araştırmaya göre nikotin, alkol ve eroinden daha adiktif?
Başarılı insanların neden tüttürdüğünü anlamak için bağımlılık teorimizi güncellememiz gerek. Bağımlılık üzerine neredeyse tüm çalışmalar ağır uyuşturucular ile yapıldı. Ve tüttürmek diğer uyuşturucuların kurallarına uymuyor. İster film yönetmeni olun, ister aktör, ister Amerikan başkanı, hatta atom bombasının mucidi… İyi bir hayatınız varsa neden sigara içersiniz/nasıl sigarayı bırakırsınız?
Modern adiksiyon araştırmaları ironik olarak sigara tüttürmenin etkisinin son derece değersiz ve küçük olduğundan dolayı sigaranın insanlığın en büyük bağımlılığının olduğunu söyler.
Sigara ve diğer uyuşturucular arasındaki fark: Sigara tüttürücüsü uyuşturucu bağımlısının aksine escapism değil, distraction arayışındadır.
Nikotin naziktir. Hayatın güzel yanlarını daha güzel, kötü yanlarını biraz daha katlanabilir kılar. Ve bunu hayatı bölmeden yapar, fazla vakit harcamaz. Christopher Hitchens’ın açıklamasıyla tütün en kusursuz bağımlılıktır zira açken açlık acısını azaltır, tokken daha iyi bir doygunluk hissi verir. Zeki insanlar tüttürmeye devam ediyor çünkü tütün, dikkatlerini çekecek kadar hayatlarını kötü etkilemiyor. Hayattan sigara ile kaçmaya çalışmıyorlar, çoktan hayattan keyif alıyorlar.
Zeki insanların sigara sevdasını anlamak için tütünü bir parazit, insanı da konakçı olarak görmek gerek. Tütün diğer tüm uyuşturuculardan daha uzun zamandır ve daha kusursuzca insan hayatına dahil. Dediğim gibi tütün, bu bağlamda parazitimiz, konakçının dikkatini çekecek kadar etki göstermez, ta ki konakçıya akciğer kanseri armağan edene kadar.
70’lerde Vietnam Savaşı’nın sonuna doğru Amerikan ordusunun en büyük problemi eroindi. Öyle ki, Nixon uyuşturucu bağımlılığını toplumun varlığına karşı en büyük tehdit olarak isimlendirmişti. Lakin Vietnam Savaşı bittiğinde hiçbirşey olmadı. Tüm askerler birden eroini bıraktı, zira ortada bir kriz yoktu.
Peki eroinle sigara arasındaki fark ne? Basit: Sigara bağımlıları evde odalarında, ofiste tüttürme odalarında, sokakta kaldırımda, Kafede sigara içenler için ayrılmış teraslarda sigara dumanlarını hayatlarının her alanına üflüyor. Çevresel faktör olarak bu kadar kolay sigara tüttürülebilen çevrede otomatik ve rutin olarak sigara içme isteği tetikleniyor. ABD’de 1985’te %45 olan tüttürücü oranını 2012’de %18’e düşüren şey “sigara kötüdür” temalı sağlık programlarına harcanan milyon dolarlar değildi, bu paralar tamamen israftı. Bu düşüşün esas sebebi otobüslerde, uçaklarda, kapalı alanlarda sigaranın yasaklanmasıydı.
Her türlü reddedilemeyen bir gerçek: ‘Zeki insanlar’ da sigara tüttürüyor. ABD’de ortaokulda ve lisede notları daha iyi olan çocukların 7-8 sene sonra genç yetişkin kategorisine girdiklerinde istatistiklerde sigara bağımlısı olarak sayılma ihtimalleri artıyor. Henüz psikologlar da bunun sebebini bilmiyor.
Amerikan genç yetişkinleri Just Say No ve One Puff is Too Much gibi sloganlarla yetiştiler. Ama sigara içen herkes bilir ki tek bir duman alan kimse sigara bağımlısı olmaz, hatta daha da tiksinir. Eğer öyleyse, neden 30 falan gibi araştırmaya göre nikotin, alkol ve eroinden daha adiktif?
Başarılı insanların neden tüttürdüğünü anlamak için bağımlılık teorimizi güncellememiz gerek. Bağımlılık üzerine neredeyse tüm çalışmalar ağır uyuşturucular ile yapıldı. Ve tüttürmek diğer uyuşturucuların kurallarına uymuyor. İster film yönetmeni olun, ister aktör, ister Amerikan başkanı, hatta atom bombasının mucidi… İyi bir hayatınız varsa neden sigara içersiniz/nasıl sigarayı bırakırsınız?
Modern adiksiyon araştırmaları ironik olarak sigara tüttürmenin etkisinin son derece değersiz ve küçük olduğundan dolayı sigaranın insanlığın en büyük bağımlılığının olduğunu söyler.
Sigara ve diğer uyuşturucular arasındaki fark: Sigara tüttürücüsü uyuşturucu bağımlısının aksine escapism değil, distraction arayışındadır.
Nikotin naziktir. Hayatın güzel yanlarını daha güzel, kötü yanlarını biraz daha katlanabilir kılar. Ve bunu hayatı bölmeden yapar, fazla vakit harcamaz. Christopher Hitchens’ın açıklamasıyla tütün en kusursuz bağımlılıktır zira açken açlık acısını azaltır, tokken daha iyi bir doygunluk hissi verir. Zeki insanlar tüttürmeye devam ediyor çünkü tütün, dikkatlerini çekecek kadar hayatlarını kötü etkilemiyor. Hayattan sigara ile kaçmaya çalışmıyorlar, çoktan hayattan keyif alıyorlar.
Zeki insanların sigara sevdasını anlamak için tütünü bir parazit, insanı da konakçı olarak görmek gerek. Tütün diğer tüm uyuşturuculardan daha uzun zamandır ve daha kusursuzca insan hayatına dahil. Dediğim gibi tütün, bu bağlamda parazitimiz, konakçının dikkatini çekecek kadar etki göstermez, ta ki konakçıya akciğer kanseri armağan edene kadar.
70’lerde Vietnam Savaşı’nın sonuna doğru Amerikan ordusunun en büyük problemi eroindi. Öyle ki, Nixon uyuşturucu bağımlılığını toplumun varlığına karşı en büyük tehdit olarak isimlendirmişti. Lakin Vietnam Savaşı bittiğinde hiçbirşey olmadı. Tüm askerler birden eroini bıraktı, zira ortada bir kriz yoktu.
Peki eroinle sigara arasındaki fark ne? Basit: Sigara bağımlıları evde odalarında, ofiste tüttürme odalarında, sokakta kaldırımda, Kafede sigara içenler için ayrılmış teraslarda sigara dumanlarını hayatlarının her alanına üflüyor. Çevresel faktör olarak bu kadar kolay sigara tüttürülebilen çevrede otomatik ve rutin olarak sigara içme isteği tetikleniyor. ABD’de 1985’te %45 olan tüttürücü oranını 2012’de %18’e düşüren şey “sigara kötüdür” temalı sağlık programlarına harcanan milyon dolarlar değildi, bu paralar tamamen israftı. Bu düşüşün esas sebebi otobüslerde, uçaklarda, kapalı alanlarda sigaranın yasaklanmasıydı.
Her türlü reddedilemeyen bir gerçek: ‘Zeki insanlar’ da sigara tüttürüyor. ABD’de ortaokulda ve lisede notları daha iyi olan çocukların 7-8 sene sonra genç yetişkin kategorisine girdiklerinde istatistiklerde sigara bağımlısı olarak sayılma ihtimalleri artıyor. Henüz psikologlar da bunun sebebini bilmiyor.
Dave Chappelle, Mark Twain Ödülü
kabul konuşmasında sahnede tüttürürken